ترکان سومر و حماسه گیل گمیش

+0 سئودیم

ترکان سومر و حماسه گیل گمیش

 

به عقیده برخی از زبانشناسان نخستین اقوام ترک که از خط استفاده کردند و الواح و کتیبه ها نگاشتند سومریان بودند. و همچنین دویست کلمه از کلمات مادر و اصلی سومری هنوز در زبان ترکی رایج است.

دکتر احمد مجیب المصری ترک پژوه عرب مصری در این باره می نویسد : موطن ترکان قلب قاره آسیاست که از تبت تا دریای خزر گسترده است. آنان ترکان سومر بودند که در بین النهرین اقامت افکندند و تمدن درخشانی را که از نخستین تمدنهای دنیا در شماراست پی افکندند.

اگر سخن این ترک پژوه و برخی زبانشناسان و ترک پژوهان دیگر جهان را قبول کنیم لاجرم باید ((حماسه گیل گمیش)) شامل اشعار 3600 سطری (12 لوحه هر لوح 300 سطر) نه تنها از نظر ادبی بسیار ارزشمند است بلکه این اثر مانند یک کتاب کامل جامعه شناسی، جامعه آنروز شهرهای سومر را در معرض دید ما قرار می دهد.

اما نخستین قطعه شعری که ترکی بودن آن مورد اتفاق زبانشناسان است و همچنین تاریخ سرایش و نام قبیله سراینده آن مشخص شده است قطعه شعری است که در منابع چینی بدان اشاره رفته وشاعری از قبیله ترکهای هون 119 سال قبل از میلاد مسیح آن را سروده است.

مضمون شعر مزبور چنین است :

کوههای ((بن چی شان)) را گم کردیم،

زیبایًی را از رخ زیبا رخانمان ربودند

فلات ((سی لانشان)) را گم کردیم

مرتع دامهایمان را ربودند

دومین اثر شایان توجه در این زمینه کتیبه های اورخون هستند که تاریخ آنها به قرن هشتم میلادی میرسد. این کتیبه ها جزء منابع بسیار ارجمند تاریخ ادبیات ترکی است و شامل سه کتیبه :

1 )گول تیکین 2) بیگله قاغان 3) تان یوغوق است. که اولی برروی سنگهای مکعبی به (ارتفاع 3/75 متر و سومی متشکل از دو سنگ که ارتفاع یکی از آنها 1/5 متر میرسد. اما از کتیبه دوم تنها قطعه هایی به دست آمده است.

 

در اینجا یک قطعه های منظوم کتیبه گول تیکین (یکی از کتیبه های سه گانه اورخون) را به ترتیب ذکر می کنیم :

اوزره تنگری باسماسار * آسراییر تیًلیمنه * تورک بودون ایلینگین * تورونگون کیم آرتاتی

ترجمه:اگردرفرازخدای نابودنکند * اگردرفرود زمین ازهم نگسلد * چه کسی میتواند مردم ترک را نسیت گرداند.



  • [ ]